Người ta thường nghe nói “gia đình là nền tảng xã hội“. Dù gia đình đó rộng lớn như gia đình Á đông, hay nhỏ bé như gia đình Âu Mỹ hiện nay. Trong cái khung cảnh an toàn và bầu khí ấm cúng của gia đình, mà những giá trị nhân bản được truyền đạt xuống cho con cháu. Sống và lớn lên không có gia đình, người ta có thể mất thăng bằng về phương diện tình cảm và tinh thần. Khi gia đình đổ vỡ, những giá trị luân lý sẽ bị thuyên giảm, người ta sẽ mất đi cái căn tính và ý nghĩa thuộc về. Nói theo phương diện đạo đức thì gia đình là một đơn vị tôn giáo trước tiên. Vì chính ở trong gia đình mà những giá trị đạo đức được truyền đạt xuống cho con cháu, và con cháu học được những nguyên tắc và việc làm đạo hạnh.
Chính Chúa Giêsu đã chỉ cho ta thấy cái tầm quan trọng của đời sống gia đình qua cuộc sống của Người tại thế. Chúa chỉ dùng ba năm đi rao giảng Tin mừng cứu độ cho nhân loại. Còn trước đó Chúa đã dành 30 năm – nhiều hơn 10 lần – sống trong bầu khí gia đình có Mẹ và Cha nuôi để tu thân luyện đức. Xét theo bản tính loài người thì Chúa cũng cần có mẹ, có cha. Và theo chương trình quan phòng của Thiên Chúa, thánh Giuse được chọn làm cha nuôi để trông nom, săn sóc cho gia đình Thánh gia. Và gia đình Thánh gia sống trong bầu khí gia đình đạo đức hoà thuận theo những lời chỉ dạy khôn ngoan mà sách Huấn ca trong đạo cũ được chọn là bài đọc Thánh kinh hôm nay, nói về sứ mệnh của người cha, nguời mẹ, và bổn phận người con. Còn thánh Phaolô trong thư gửi Tín hữu Colossê cũng khuyên dạy những phần tử trong gia đình sống theo đường lối Kitô giáo: Anh em hãy mặc lấy những tâm tình từ bi, nhân hậu, khiêm cung, ôn hòa, nhẫn nại, chịu đựng lẫn nhau và hãy tha thứ cho nhau (Mt 3:12-13)
Mọi thành phần cần được lưu ý và săn sóc đặc biệt trong gia đình là con cái. Đời xưa thánh Giuse và Mẹ Maria bảo vệ Chúa Hài Nhi bằng cách đưa Con Trẻ sang Aicập để tránh cuộc tàn sát Hài nhi trong nước. Đời nay phụ huynh còn phải bảo vệ con cái khỏi những nguy hiểm về thể xác, về tinh thần và đời sống thiêng liêng nữa. Con cái cần được bảo vệ khỏi những tệ đoan của xã hội như: xì ke, ma túy, hút sách, nghiện ngập, phim ảnh xấu, sách báo trụy lạc… Con cái cần phải được tránh khỏi dịp tội. Không muốn cho con cái coi phim ảnh xấu, mà trong nhà cho mắc những đài phim ảnh tầm bậy, thì làm sao có thể ngăn cản con cái khỏi coi. Cấm con cái coi phim ảnh xấu mà người lớn lại mỡ đài truyền hình coi phim khiêu dâm thì làm sao con cái nghe lời. Con cái cần được giải thích khi phụ huynh cấm đoán làm chuyện nọ điều kia, chứ không phải chỉ cấm đoán mà thôi. Giải thích cho con cái là thần tượng của giới trẻ đã chết vì xì ke ma túy như Lý Tiểu Long, Elvis Presley. Giải thích cho con cái là nếu cứ coi phim ảnh sách báo xấu sẽ làm cho tâm trí bị ủy mị không còn nghị lực mà vươn lên để lo cho bản thân, lo cho tương lai mà còn làm nguy hại đến sức khỏe và tính mạng như những tài tử màn ảnh, những anh hùng thể thao đã chết vì mắc bệnh Aids. Tuổi trẻ thường lý tưởng và phục thiện, phụ huynh nói phải, con cái sẽ nghe. Không muốn hay không thích cho con cái lập gia đình với người ngoài Công giáo, sợ rằng con mình sẽ bỏ đạo, mà không tạo cơ hội cho con đi lễ hay sinh hoạt với cộng đồng Công giáo thì làm sao con cái gặp gỡ được người cùng chung một tín ngưỡng. Không muốn hay không thích cho con lập gia đình với người khác chủng tộc, sợ rằng hôn nhân không được hạnh phúc toàn diện, mà không tạo cơ hội cho con gặp gỡ giới trẻ Việt Nam thì làm sao đạt được ý nguyện. Phụ huynh cần nhắm đến hạnh phúc toàn diện cho con cái. Hạnh phúc toàn diện là hạnh phúc về thể chất lẫn tinh thần và đời sống thiêng liêng. Phụ huynh cũng cần nhắm đến hạnh phúc lâu dài cho con, hạnh phúc đời này cũng như đời sau.
Để duy trì và phát triển hạnh phúc gia đình cho cha mẹ vợ chồng và con cái, người Công giáo cần áp dụng thực hành mấy điểm sau đây:
-
Ăn chung. Ở những xã hội phát triển về kỹ thuật khoa học, người ta ít có dịp ăn chung vì bị gò bó vào công việc làm. Tuy vậy người ta vẫn có thể giàn xếp chương trình để mỗi tuần có thể ăn chung với nhau hai, ba lần. Ăn chung còn giúp cha mẹ nhận ra được những thay đổi về tính tình nơi con cái hầu có thể giúp cho con cái kịp thời.
-
Tạo truyền thống gia đình. Vào những ngày Tết nhất, giỗ chạp, những ngày kỷ niệm hôn nhân, những ngày con cái lãnh nhận bí tích, mọi phần tử trong gia đình cần hiện diện để con cái chúc mừng cha mẹ, cha mẹ chúc lành con cái, anh chị em chúc mừng lẫn nhau hầu thắt chặt mối tình gia đình.
-
Cầu nguyện chung. Gia đình Thánh gia hằng năm lên đền thờ Giêrusalem cầu nguyện và thờ phượng. Gia đình Công giáo cần giàn xếp thời giờ để đi lễ thờ phượng chung và đọc kinh chung với nhau thường xuyên như có thể tại gia đình…, không đọc dài dược thì đọc vắn trước khi ngủ. Thống kê tại Hoa Kỳ cho thấy những gia đình ăn chung và cầu nguyện chung thường là những gia đình hạnh phúc, tránh được những đổ vỡ trong gia đình.
NS Dân Chúa Mỹ Châu
Lm Trần Bình Trọng
